ĐÔ THỊ HỘI AN

DI SẢN VĂN HÓA THẾ GIỚI

Hội An là một thị xã cổ của người Việt, nằm ở vùng hạ lưu ngã ba sông Thu Bồn thuộc vùng đồng bằng ven biển tỉnh Quảng Nam, cách thành phố Đà Nẵng khoảng 30km về phía nam. Hội An từng được biết đến trên thương trường quốc tế với nhiều tên gọi khác nhau như Lâm Ấp, Faifo, Hoài Phố và Hội An.

Là một kiểu cảng thị truyền thống Đông Nam Á duy nhất ở Việt Nam, hiếm có trên thế giới, Hội An giữ được gần như nguyên vẹn hơn một nghìn di tích kiến trúc như phố xá, nhà cửa, hội quán, đình, chùa, miếu, nhà thờ tộc, giếng cổ, mộ cổ... Các kiến trúc vừa có sắc thái nghệ thuật truyền thống của Việt Nam, vừa thể hiện sự giao lưu hội nhập văn hoá với các nước phương Đông và phương Tây. Trải qua nhiều thế kỷ, những phong tục tập quán, nghi lễ, sinh hoạt văn hoá, tín ngưỡng cũng như các món ăn truyền thống vẫn lưu giữ, bảo tồn cùng với bao thế hệ người dân phố cổ. Hội An còn có một môi trường thiên nhiên trong lành, êm ả với những làng nhỏ ngoại ô xinh xắn, có nghề thủ công như mộc, làm đồ đồng, gốm…

Các nhà nghiên cứu cho rằng kiến trúc cổ ở Hội An hầu hết được làm lại mới từ đầu thế kỷ 19, mặc dù năm khởi dựng có thể xưa hơn nhiều. Kiến trúc cổ thể hiện rõ nhất ở khu phố cổ. Nằm trọn trong địa bàn của phường Minh An, Khu phố cổ có diện tích khoảng 2km², tập trung phần lớn các di tích nổi tiếng ở Hội An. Đường phố ở khu phố cổ ngắn và hẹp, có độ uốn lượn, chạy ngang dọc theo kiểu bàn cờ. Địa hình khu phố cổ có dạng nghiêng dần từ bắc xuống nam. Các công trình kiến trúc trong khu phố cổ được xây dựng hầu hết bằng vật liệu truyền thống: gạch, gỗ và không có nhà quá hai tầng. Du khách dễ nhận ra dấu vết thời gian không chỉ ở kiểu dáng kiến trúc của mỗi công trình mà có ở mọi nơi: trên những mái nhà lợp ngói âm dương phủ kín rêu phong và cây cỏ; những mảng tường xám mốc, xưa cũ; những bức chạm khắc về một con vật lạ hay diễn tả một câu chuyện cổ... Nơi đây hẳn đã thu hút được các nghệ nhân tài hoa về nghề mộc, nề, gốm sứ của người Hoa, người Nhật, người Việt, người Chăm... cho nên mỗi công trình để lại hôm nay còn in dấu ấn văn hoá khá đa dạng, phong phú của nhiều dân tộc.

Trong nhiều thế kỷ, Hội An đã từng là nơi gặp gỡ, giao lưu của nhiều nền văn hoá khác nhau trên thế giới. Bên cạnh những phong tục tập quán bản địa của người Việt còn có thêm những tập tục của cộng đồng cư dân nước ngoài đến định cư như tục thờ đá; thờ Cá Ông của cư dân ven biển Trung bộ; thờ các hiện tượng tự nhiên như mưa, gió, sấm, sét hay vật thiêng (cây cổ thụ),...

Cộng đồng người Hoa ở Hội An có tục thờ các vị thần bảo trợ như Thiên Hậu, Quan Công, Bảo Sinh Đại Đế, Quan Âm Bồ Tát. Họ thường xuyên tổ chức các kỳ lễ hội hay sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng khác trong các ngày vía thần như tết Nguyên Tiêu (16/1 âm lịch), Thanh Minh (tháng 3 âm lịch), Đoan Ngọ (5/5 âm lịch), Trung Thu (15/8), Trùng Cửu (9/9 âm lịch), Hạ Nguyên (15/10 âm lịch).

Những yếu tố về mặt xã hội cũng như văn hoá đa dạng này tạo nên nét riêng cho cộng đồng cư dân ở Hội An.

Người Hội An vốn giàu truyền thống văn hoá lại sớm giao lưu với thế giới bên ngoài, không biết tự bao giờ đã hình thành một bản sắc văn hoá độc đáo riêng và được giữ gìn, bảo tồn qua bao thế hệ cho đến hôm nay. Cuộc sống của con người nơi đây thiên về nội tâm, phảng phất nét trầm lắng. Với họ đô thị Hội An như một mái nhà lớn cổ kính mà trong đó đang chung sống một đại gia đình đông đúc con cháu với những người thị dân hiền hoà gần gũi và hiếu khách; những chủ gia đình ân cần, thân thiện; những phụ nữ dịu dàng, khéo tay, nhân hậu; những trẻ em lễ độ, ngoan ngoãn... tạo nên một cộng đồng cư dân hoà thuận sống bình dị, êm đềm bên nhau qua bao thế hệ và cứ như vậy tiếp nối.

Sự phong phú, đa dạng về tâm hồn giàu bản sắc văn hoá của người Hội An còn được biểu hiện ở các món ăn truyền thống như cao lầu, hoành thánh, bánh tổ, bánh ít gai... từ bao đời nay vẫn được lưu truyền để hôm nay thực khách bốn phương vẫn có cơ may được thưởng thức. Cuộc sống đã bao đổi thay qua năm tháng nhưng người Hội An không bị mất đi những điệu hò quen thuộc, những lễ hội văn hoá đã có từ ngàn xưa, tất thảy vốn cổ ở đây đều được trân trọng giữ gìn... Một đêm hội được tổ chức hằng tháng vào tối 14 âm lịch và đây cũng là dịp du khách khắp nơi được sống trong bầu không khí mang đậm bản sắc truyền thống của Hội An.

Tại kỳ họp thứ 23 từ ngày 29/11 đến 4/12/1999 ở Marrakesh (Maroc), Tổ chức Văn hoá - Khoa học - Giáo dục Liên hiệp quốc (UNESCO) đã ghi tên Hội An vào danh mục các Di sản Văn hoá Thế giới.

ĐIỂM THAM QUAN 

Tại khu phố cổ:

-    Chùa Cầu

-    Nhà cổ: — Nhà cổ Quân Thắng (77 Trần Phú); — Nhà cổ Diệp Đồng Nguyên (80 Nguyễn Thái Học); — Nhà cổ Tấn Ký (101 Nguyễn Thái Học); — Nhà cổ Phùng Hưng (4 Nguyễn Thị Minh Khai); — Nhà thờ tộc Trần (21 Lê Lợi)

-     Giếng cổ: — Giếng Bá Lễ (hẻm Kiệt Giếng, phường Minh An)

-    Hội quán: — Hội quán Quảng Đông (17 Trần Phú); — Hội quán Phước Kiến (46 Trần Phú); — Hội quán Triều Châu (157 Nguyễn Duy Hiệu); — Hội quán Hải Nam (10 Trần Phú)

-    Bảo tàng: — Bảo tàng Gốm sứ mậu dịch Hội An (80 Trần Phú); — Bảo tàng Văn hoá Sa Huỳnh (149 đường Trần Phú); — Bảo tàng Lịch sử văn hoá Hội An (7 Nguyễn Huệ); — Bảo tàng Văn hóa dân gian Hội An (33 Nguyễn Thái Học)

-   Các cơ sở sản xuất đèn lồng:
— Xưởng sản xuất đèn lồng Hà Linh (72 Trần Nhân Tông)— Xưởng sản xuất đèn lồng Huỳnh Văn Ba (54 Nguyễn Thị Minh Khai)

Khu vực lân cận:

—- Bãi tắm Cửa Đại; —                - Rừng dừa bảy mẫu; —                   - Cù lao Chàm; — 
- Làng rau Trà Quế; —               - Làng gốm Thanh Hà; —                   - Làng mộc Kim Bồng; —- Mộ thương gia người Nhật

THÔNG TIN CẦN BIẾT

Giá vé tham quan:

+ 60.000đ/vé/người đối với khách Việt Nam; 120.000 đồng/vé/người đối với khách quốc tế.

Mỗi du khách sẽ có một ô vé chung để tham quan không gian khu phố cổ, xem biểu diễn nghệ thuật cổ truyền, những trò chơi dân gian trên mỗi góc phố từ 7h00’ đến 21h00’. Bên cạnh đó, khách Việt Nam sẽ được chọn 2 điểm tham quan (tương ứng với hai ô vé); khách quốc tế được chọn 5 điểm tham quan (tương ứng với 5 ô vé) thuộc nhiều loại hình di tích trong tổng số 21 di tích ở Hội An được đưa vào phục vụ du lịch.

Khách có thể mua nhiều vé để tham quan nhiều điểm trong khu phố cổ, tự chọn tham quan trong 21 di tích: 

 * Công trình văn hóa: Chùa Cầu, đình Cẩm Phô, Tụy Tiên Đường Minh Hương, Miếu Quan Công.   

 * Bảo tàng: Lịch sử văn hóa, Gốm sứ mậu dịch, Văn hóa Sa Huỳnh, Văn hóa dân gian.

 * Nhà cổ:  Quân Thắng, Đức An, Phùng Hưng, Nhà thờ tộc Trần, Tấn Ký.

 * Hội quán: Triều Châu, Quảng Đông, Phúc Kiến.

 * Xưởng thủ công - mỹ nghệ và xem biểu diễn nghệ thuật cổ truyền ( vào lúc 10h15 và 15h15 hằng ngày), Xưởng thêu XQ Hội An.

 * Mộ các thương gia người Nhật: Gu Sokukun, Tani Yajirobei, Banjiro

Một số ưu đãi cho du khách: Miễn phí 1 vé cho đoàn 15 khách do các đơn vị lữ hành tổ chức, miễn phí hướng dẫn viên cho đoàn 8 khách, miễn giá vé cho trẻ em dưới 7 tuổi. Những khách có chương trình tham quan và lưu trú tại Hội An từ ba ngày trở lên sẽ nhận được vé tham quan không chỉ có giá trị trong 24 giờ như quy định mà có giá trị trong suốt thời gian khách lưu trú.

Dịch vụ tại Hội An

Du khách có thể thuê xe đạp, xe máy để tự do dạo quanh Hội An thăm khu phố cổ. Nhưng thú vị nhất vẫn là đi bộ vòng quanh khu phố cổ để cảm nhận nét đặc biệt của nơi này. Nếu thuê xe máy, du khách chỉ có thể tham quan khu phố cổ vào các giờ: trước 7h00’; 11h30’ – 14h00’; 17h00’ – 18h30’ và sau 21h00’.

- Internet wifi miễn phí tại Hội An.

- Chương trình tham quan phố cổ Hội An về đêm:

Thời gian: Mùa hè từ 19h00’ đến 21h30’, mùa đông từ 18h30’ đến 21h00’.

- Lễ hội đêm rằm phố cổ Hội An được tổ chức vào ngày 14 âm lịch hàng tháng.

- Chợ đêm: Mở cửa từ 17h00’-23h00’ hàng ngày trên phố Nguyễn Hoàng (đối diện Chùa Cầu) với 40 gian hàng bán các sản phẩm đồ thủ công mỹ nghệ như gốm sứ, đèn lồng và các đặc sản truyền thống của Hội An – Quảng Nam.

- Chương trình “Thưởng ngoạn cất rớ trên sông” được tổ chức 2 lần/ ngày, từ 9h00’ đến 11h00’ và từ 15h00’ đến 21h00’ tại sông Hoài (khu vực vòng cung Chùa Cầu).

- Chương trình “Điểm chơi đàn piano” được tổ chức từ 19h00’ đến 21h00’ hàng ngày tại nhà số 106 Bạch Đằng.

- Biểu diễn dân ca được tổ chức từ 19h00’ đến 21h00’ hàng ngày tại nhà số 78 Lê Lợi.

Đặc sản phố cổ Hội An:

- Món ăn: cao lầu, bánh tráng đập ăn cùng hến trộn, bánh bao, bánh vạc.
- Mua làm quà: Bánh in, bánh đậu xanh, bánh ít lá gai, tương ớt Hội An.

Trung tâm Văn hóa – Thể thao Thành phố Hội An

Địa chỉ: 01 Nguyễn Trường Tộ - Hội An – Quảng Nam

Website: http://www.hoianworldheritage.org.vn

Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản văn hóa Hội An
Địa chỉ: Số 10B Trần Hưng Đạo, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam
Website: http://hoianheritage.net